Mit o “pacifističkom karakteru olimpizma” predstavlja opšte prihvaćeno polazište u prikazivanju Kubertenove doktrine. Kubertenu se uporno pripisuje “mirotvoračka” maksima “važno je učestvovati” i prećutkuje da je on ka olimpijskim vrhovima krenuo sa nacionalističkim (rasističkim) osvajačkim pokličima “Rebronzer la France!” i “Enrichissez vous!”. To je razumljivo kada se ima u vidu da je Kuberten sa govornice Sorbone u stvari pozvao francusku buržoaziju da krene u ubijanje i pljačku afričkih i azijskih naroda. Međunarodno takmičenje na sportskom polju, pod plaštom “obnavljanja antičkih olimpijskih igara”, trebalo je da pokrene val nacionalizma koji će izazvati promene pre svega u francuskom obrazovnom sistemu i razviti kod buržoaske mladeži želju za osvajanjem i tlačenjem. U svom izvornom smislu moderni olimpizam pojavljuje se kao integrativna duhovna snaga buržoaske klase koja treba da omogući njeno militarizovanje i pokrene je u nove kolonijalne pohode: “vođenje rata” privilegija je vladajuće “elite”. Kuberten ne želi samo snažnu vojsku, već pre svega teži militarizovanju buržoaske klase u celini (poput aristokratije iz homerovskog doba), odnosno, razvoju borilačke volje buržoazije koja pre svega treba da se ispolji u njihovoj odlučnoj i beskompromisnoj borbi protiv proletarijata i kolonijalizovanih naroda. U tom smislu Kuberten nastoji da organizuje olimpijske igre, u obliku svojevrsnog viteškog turnira, i na taj način institucionalizuje rat između “civilizovanih nacija” na sportskom polju. Moderne olimpijske igre trebalo je da budu osnovni način duhovne integracije evropskih kolonijalnih metropola radi uspešnog vođenja kolonijalne kampanje, koja je imala za cilj pokoravanje “nižih rasa” i globalizovanje kapitalizma. Kuberten je pred sobom kao uzor imao helenski svet koji je bio izdeljen na polise koji su se među sobom borili za dominaciju, ali istovremeno svi zajedno protiv “varvarskih naroda”, što je bio osnovni način obezbeđivanja robovske radne snage – na čemu je počivala antička civilizacija. Kuberten, poput Aristotela, u (kolonijalnom) ratu vidi “prirodnu veštinu sticanja”, s tim što on, za razliku od Aristotela koji primarni značaj daje lovu na “varvare”, (61) primarni značaj daje osvajanju teritorija i globalizaciji evropskog kapitalizma. Urlike Prokop sa pravom konstatuje: “Efekti koje je Kuberten očekivao od sporta koji se temelji na konkurenciji ne odnose se, prema tome – kao što se to danas stalno tvrdi – na međunarodni mir. “Ideja jednakosti” ne sadrži ništa više nego formalnu jednakost šansi u takmičenju. Kuberten je bio isto tako malo pacifist koliko i grčki vladajući sloj u antici, koji je osnovao olimpijske igre, i za koji je sticanje snage kroz sport bio uslov opstanka u borbi s okolnim narodima, kao i (uslov) obezbeđivanja pokornosti brojnih robova.”(62)
Reči nacističkog ideologa Ernesta Krika: “Mi više ne živimo u vremenu odgoja, kulture, humanizma i čistog duha, već u (vremenu) nužnosti, nacionalne časti i budućnosti. Zato se od ljudi u ovoj epohi kao zadaća i potreba života traži herojski, a ne idealistički stav.” (63) – u potpunosti izražavaju Kubertenovo, kao i vladajuće stanovište evropskih imperijalističkih krugova. Još na početku njegovog olimpijskog puta (1894. godina) Kubertenova ideja-vodilja je “činjenica” da u postojećem svetu “nije uspostavljena vladavina duha”. (64) Desetak godina kasnije Kuberten ističe da “borba za život” nije svojstvena samo današnjem svetu, već da će ona sasvim sigurno vladati i u sutrašnjem svetu “uprkos svim lepim projektima o društvenoj organizaciji i kolektivističkoj harmoniji”. (65) Zalaganje za vladavinu principa “prirodne selekcije” u društvu i cinično izrugivanje pacifističkim idejama socijalista, upućuje na zaključak da je za Kubertena rat ne samo neminovna, već i dobrodošla sudbina čovečanstva. Na bliskost Kubertenove i nacističke doktrine ukazuje i Hitlerov programatski spis iz avgusta 1927. godine u kome on izlaže osnove nacističke filozofije: “Opstanak i budućnost naroda na zemlji leže: 1. u njihovoj sopstvenoj rasnoj vrednosti; 2. u značaju koji pridaju ličnosti; 3. u saznanju, da čitav život u ovom univerzumu jeste borba. Propast današnjeg doba ja vidim upravo u poricanju ova tri velika zakona, a nipošto u malim neuspelim akcijama našeg trenutnog političkog vođstva. Umesto narodnim i rasnim vrednostima, milioni pripadnika našeg naroda klanjaju se danas ideji internacionalizma. Umesto snage i genijalnosti ličnosti nameće se, polazeći od suštine jedne besmislene demokratije, većina broja, dakle uistinu slabost i glupost. A umesto da se shvati i prihvati nužnost borbe, propoveda se teorija o pacifizmu, prijateljstvu među narodima i večnom svetskom miru.” (66) Interesantno je da Hitler pacifizam, ideju o prijateljstvu među narodima i o večnom svetskom miru proglašava “zločinima” marksizma, te “duhovne zaraze” koja je “obuhvatila gotovo čitav naš (nemački) narod”. (67) Kuberten naziva Hitlera “jednim od najvećih graditelja modernog doba”, (68) jer u njemu vidi simbol totalitarne moći “gospodarske rase” koja je vođena “pravom jačega” uspela da se “efikasno” obračuna s demokratskim institucijama i slobodarskim radničkim pokretom, i koja je u stanju da inicira “novi početak” u razvoju civilizacije koji će omogućiti ostvarenje ideje o pozitivnom društvu – i da pokori svet. Osnovni ciljevi fašizma : “organizovanje monopolističke proizvodnje”, “razbijanje socijalističke opozicije” i “obnavljanje imperijalističkog ekspanzionizma” (69) su kameni temeljci moderne olimpijske doktrine.
Očigledno je da je maksima si vis pacem para bellum, koja se kod Kubertena pojavljuje pod geslom “naoružanog mira” (la paix armée), u potpunom protivrečju sa socijalno darvinističkom doktrinom koja predstavlja temelj njegove olimpijske doktrine. Težnja za kolonijalnim osvajanjima i borba između najmoćnijih zemalja oko podele kolonijalnog plena, ukazuju na neminovnost ratnih sukoba i potrebe za razvojem borbeno-militaritičkog duha kod (buržoaske) omladine, što predstavlja najvažnije konkretno izvorište socijalno darvinističke doktrine i militarizma. U prilog tome govori i sledeći Kubertenov “antropološki” argument: “Kada bi se pokušalo, da se mladi neposredno pridobiju da zavole mir, doživelo bi se ozbiljno pedagoško razočarenje. (…) Međunarodni mir čedo je uzdržanosti i tolerancije, obe vrline tuđe normalnoj mladeži. Omladina je željna borbe, i ona to mora da bude.” (70) Ono što daje posebnu dimenziju Kubertenovoj doktrini je njegovo shvatanje rata kao najvišeg ispita “muške zrelosti” i najčistijeg oblika u kome se realizuje “prirodna selekcija” (“slabe ličnosti bivaju odstranjene”) – na kojoj se zasniva “usavršavanje” čovečanstva. Borba za slobodu predstavlja, stoga, prepreku “evoluciji” i “progresu” i kao takva je najgori zločin. Sve ovo čini bespredmetnim Kubertenovo nastojanje da napravi razliku između “ratoborne” i “ratničke” omladine. (71) Pacifističko vaspitanje buržoaske mladeži isključeno je iz Kubertenove “utilitarne pedagogije”.
Najdalje dokle doseže moderni olimpijski “pacifizam” je zalaganje da moderne olimpijske igre, poput antičkih igara, budu “sveto primirje” (la trêve sacrée) za vreme koga će mirovati oružje da bi se zaraćene strane – radi se o predstavnicima “civilizovanih nacija” koje se bore oko podele kolonijalnog plena – poklonile najvišim božanstvima postojećeg sveta. Kuberten: “U pravilnim, u tu svrhu tačno utvrđenim vremenskim razmacima, privremeno bi svađe i prepirke bivale prekinute, a nesporazumi zaboravljeni. Ljudi nisu anđeli i ne mislim da bi čovečanstvo nešto dobilo kad bi većina njih to postali. Ali stvarno je jaka ličnost onaj čovek koji poseduje volju dovoljno snažnu da bi samog sebe i zajednicu kojoj pripada primorao da za kratko vreme potpuno zaboravi na svoje interese ili na strasne želje za gospodarenjem ili posedovanjem, ma koliko one inače bile opravdane. Što se mene tiče, ne bih imao ništa protiv toga da vidim kako usred rata sukobljene vojske obustavljaju za kratko vreme ratne operacije iz poštovanja prema poštenim i viteškim duhom prožetim sportskim igrama koje bi bile organizovane za vreme tog primirja.” (72) Međutim, videli smo da Kubertenov olimpizam, poput nacističkog, otvara mogućnost da se uspostavi “večni mir” po okončanju potpune kolonizacije sveta od strane evropskih kolonijalnih metropola i podele kolonijalnih poseda. U tim uslovima olimpijske igre treba da postanu ono što su bile izvorne antičke olimpijske igre i srednjovekovni viteški turniri feudalaca: sredstvo za jačanje borbene gotovosti vladajuće klase (“gospodarske rase”).
Privrženost čoveka borbi i ratu (pogotovu kolonijalnim osvajanjima) predstavlja za Kubertena najvredniju ljudsku odliku i on o njoj govori sa najvišim estetskim nadahnućem. Boks je za Kubertena “fini muški sport”, (73) a kontakt s oružjem, kao osnov vaspitanja deteta, predstavlja “divnu tradiciju”. (74) Francuska kolonijalna osvajanja posebna su inspiracija za Kubertena. Njih Kuberten opisuje sledećim izrazima: “veličanstveno delo”, “briljantna ekspedicija”, “najdivnija od kolonijalnih epopeja”… (75) Kuberten je oduševljen nacističkim Olimpijskim igrama: one su postigle “veličanstveni uspeh” i “krasno poslužile olimpijskoj ideji”. U njima Kuberten vidi simbol “lepote”, “hrabrosti”, “nade” i iznad svega “progresivno stvaralačko delo”. (76) Njihova najvažnija odlika je da su bile “obasjane hitlerovskom snagom i disciplinom” i zato što su tako “srećno organizovane” treba da budu uzor budućim olimpijskim igrama. (77)
U govoru održanom juna 1914. godine na Sorboni (pod naslovom “Sport i moderno društvo“) u prisustvu predsednika francuske republike Rajmonda Poankarea, povodom dvadesetogodišnjice donošenja odluke o osnivanju modernih olimpijskih igara, Kuberten ponavlja tezu koja predstavlja jedan od osnova njegove “pacifističke” olimpijske doktrine i sportske pedagogije: “Sport je važan faktor u kolonijalnim osvajanjima u tom smislu što kolonizacija bez dobre sportske pripreme predstavlja opasnu nepromišljenost. Mnogi istorijski neuspesi i mnogi uspesi mogu se objasniti činjenicom da je takva priprema postojala u jednom, a nedostajala u drugom slučaju.” (78) Tek što je okončan Prvi svetski rat u kome su ubijeni i osakaćeni milioni ljudi, Kuberten drži u Lozani, februara 1918. godine, govor u kome, između ostalog, kaže da je istorija omogućila Francuskoj da u poslednjih četrdeset godina zabeleži “najdivniju od kolonijalnih epopeja” i da “vodi omladinu preko opasnosti od nekog pacifizma i neke slobode dovedene do ekstrema”, sve do mobilizacije iz avgusta 1914. godine “koja će ostati jedan od najlepših spektakala koje je demokratija dala svetu”. (79) Kada se ima u vidu da je za Kubertena misao (koja se pripisuje Velingtonu) da je “bitka na Vaterlou dobijena na sportskim poljima koledža Itona” bila jedno od najvažnijih polazišta za uobličavanje njegove olimpijske filozofije, jasno je da se ne radi o anahronizmu. Govoreći o Kubertenu, svom duhovnom uzoru i bliskom prijatelju, Karl Dim, jedan od vodećih ideologa nacističkog olimpizma i neprikosnoveni autoritet u vladajućoj pedagoškoj misli savremene Nemačke, konstatuje: “U modernom dobu oživeo je ovaj militaristički duh Igara. Kuberten, njihov obnovitelj, imao je vojničku krv u svojim venama. On se gnušao pacifizma i svih nebuloznih utopija o miru. Njegova pedagoška, istorijska, politička dela nam ukazuju na jedan neustrašivi karakter, onaj pravog ratnika”. (80)
Pokušavajući da prikažu Kubertena u pacifističkom svetlu, liberalno opredeljeni ideolozi olimpizma (poput Mekaluna i Bulonja) tvrde da je Kuberten odbacivao nasilje kao legitimno sredstvo za društvene promene, ali prećutkuju da je Kuberten smatrao nasilje legalnim i legitimnim sredstvom buržoazije za sprečavanje demokratskih društvenih promena i očuvanje uspostavljenog poretka. Kuberten se čitavog olimpijskog života zalagao za vladavinu bogataške “elite” nad radnim “masama”, pri čemu su dozvoljena i opravdana sva sredstva sa kojima, u datom trenutku, treba odbraniti poredak. Bulonjov stav da je Kuberten bio protiv nasilja jer “nasilje rađa nasilje”, (81) što treba da opravda njegov odnos prema Pariskoj komuni i Ruskoj revoluciji, u potpunoj je suprotnosti s Kubertenovom olimpijskom doktrinom koja se temelji na socijalnom darvinizmu: prirodna selekcija koja se zasniva na “pravu jačega” neprikosnoveni je osnov društvenog poretka. Ničim ograničeno ekonomsko, vojno, političko, duhovno i seksulno nasilje buržoazije nad radnim “masama”, kolonijalizovanim narodima i ženom osnov je Kubertenove olimpijske doktrine. Kuberten sa oduševljenjem pozdravlja Tjerov masakr pariskog proletarijata nakon pada Pariske komune; (82) divi se “veličanstvenim delima” kolonijalnih falangi koje su ognjem i mačem osvajale novi “životni prostor” evropskom kapitalu; bespoštedno se obrušava na ruske revolucionare koji nastoje da izvuku zemlju iz ratne klanice koju su stvorili kapitalistički monopoli u kojoj su stradali milioni ruskih radnika i seljaka, kao i na antifašiste koji su pozivali na bojkot nacističke Olimpijade i osuđivali nacistički varvarizam. (83) Ako je Kuberten u nečemu bio do kraja dosledan, onda je to zagovaranje nasilja kao legitimnog sredstva buržoazije za ostvarivanje njenih interesa i uskraćivanje bilo kakvog prava potlačenima da se suprotstave tiraniji. O tome Marks: “…današnji buržuj smatra sebe zakonitim naslednikom nekadašnjeg feudalnog gospodara, koji je svako oružje u sopstvenoj ruci upereno protiv plebejca smatrao opravdanim, dok je ma kakvo oružje u rukama plebejca već unapred značilo zločin”. (84) Ovde i napomena da Kuberten nije bio samo protiv oružane borbe potlačenih, već i protiv bilo kog oblika političke borbe radnika, “nižih rasa” i žene za ostvarivanje njihovih ljudskih, građanskih, nacionalnih i sindikalnih prava.
To što Kuberten nije bio protiv nasilja ne znači da je, poput Ničea, bio zagovornik gole sile kao isključivog sredstva za držanje radnih “masa” u pokornosti. Umesto za vladavinu putem isukanog mača, Kuberten se, ovog puta kao “dobar katolik”, opredeljuje za duhovno porobljavanje potčinjenih – kao glavne socijalno profilaktičke mere za obezbeđivanje njihove nesmetane eksploatacije. Politički realista Kuberten uviđa da je pridobijanje potlačenih da “dobrovoljno” prihvate postojeći poredak daleko isplatljivije za vladajuću “elitu” nego insistiranje na stalnoj represiji koja kod njih razvija svest otpora prema poretku i primorava ih da se organizuju i bore protiv tiranije, i zato princip “vladavine u glavama” potlačenih proglašava za najviše načelo njegove “utilitarne pedagogije”. Za razliku od vladajuće građanske ideologije, Kuberten polazi od “činjenice” da je kapitalizam nepopravljivo nepravedan poredak i poziva obespravljene da se pomire sa “neminovnom” nepravdom i odreknu se nade da je moguće stvoriti bolji svet. “Naučiti radnike da poštuju poredak u kome vladaju snažniji” glavni je razlog što vladajuća “elita”, po Kubertenu, treba da “dozvoli” radnicima da se bave sportom. Sport postaje prvorazredno političko sredstvo za uništavanje otpora nepravdi i za “mirenje” potlačenih sa postojećim stanjem stvari, što je najvažniji uslov za uspostavljanje pozitivnog društva. Kuberten je oduševljen sa “nacističkim olimpizmom” pre svega zbog toga što su nacisti uspeli da, u toku priprema i za vreme odvijanja Berlinskih olimpijskih igara, “pridobiju” gotovo čitavo nemačko stanovništvo i duhovno ga integrišu u uspostavljeni poredak. “Hitlerovska snaga i disciplina” postaju za Kubertena simbolični pokazatelj šta “šaka odvažnih ljudi” može da učini putem sporta i olimpizma u razvijanju militantnog nacionalizma i rasizma, što znači u uništavanju slobodarske (klasne) svesti potlačenih i stvaranju od njih sredstva za ostvarivanje interesa vladajuće “elite”.
Odbranbeni rat i antikolonijalna borba isključeni su iz Kubertenove teorije rata. Kuberten se poziva na antičku Grčku “previđajući” da je još u antičkoj Grčkoj uspostavljena jasna razlika između osvajačko-pljačkaškog i odbranbenog (slobodarskog) rata. Analizirajući Homerov odnos prema ratu, Miloš Đurić konstatuje: “Odvratnost pesnikova prema ratu ogleda se i u tome što je u Hektoru stvorio borilački lik visokog moralnog dostojanstva i čoveštva. Glavna moralna vrednost Hektorova karaktera sastoji se u tome što on ne ratuje, kao njegovi protivnici, iz osvete, iz pohlepe za plenom, iz ratobornosti i pustolovstva, nego radi odbrane otadžbine i porodice.” (85) Atina je zadobila primat i, što je mnogo važnije, poštovanje u helenskom svetu kao stegonoša borbe protiv persijskih zavojevača. Periklov pravi značaj je u tome što je postao simbol borbe Helena za slobodu, za razliku od Alkibijada koji je postao simbol gramzivosti i sunovrata imperijalističke Atine. Nije slučajno što su grčko-persijski ratovi bili period u kome je došlo do najvišeg uspona grčke duhovnosti: borba za slobodu bila je onaj potsticaj koji je omogućio buđenje najkreativnijih snaga u grčkom narodu.
Kubertenov agon ima antislobodarski karakter. On je sveden na borbu između ljudi, rasa, nacija, na osvajačke pohode, viteške borbe, dvoboj, tlačiteljsku praksu moćnih – na sve ono što isključuje borbu potčinjenih za slobodu, pogotovu protiv poretka koji se zasniva na tlačenju radnih slojeva od strane parazitskih klasa. Kuberten je svestan “činjenice” da je istorijska borba između bogataške “elite” i radnih “masa” ušla u svoju završnu fazu i da su radne “mase” u stanju ne samo da zbace buržoaziju s vlasti, već i da ukinu klasni poredak. Tom istinski novom istorijskom početku Kuberten nastoji da suprotstavi svoj “novi početak” koji se svodi na uklanjanje emancipatorskog nasleđa građanskog društva, i na uspostavljanje takvih društvenih odnosa koji su postojali u antičkoj Grčkoj u vreme apsolutističke vladavine rodovske aristokratije. To je ono što uslovljava militantni karakter Kubertenove koncepcije i daje dramatiku njegovoj olimpijskoj doktrini i praksi. Suočen sa sve dubljom krizom kapitalizma i njegovih institucija, Kuberten u sportu vidi onu sudbinsku moć koja može da sačuva kapitalizam od propasti tako što će uništiti slobodarsko dostojanstvo obespravljenih.
Dosledan u svom nastojanju da se obračuna s građanskim društvom i građaninom kao konstitutivnim segmentom društva, Kuberten odbacuje olimpizam kao takmičenje između ljudi kao emancipovanih građana i svodi ga na borbu između nacija (rasa) za dominaciju, pri čemu su sportisti samo predstavnici svojih nacija i u tom kontekstu simbolično otelotvorenje vladajućeg duha postojećeg sveta koji putem olimpijske svetkovine dobija božanski oreol. Čovek je podređen, na iracionalnoj osnovi, pseudo-kolektivitetu u kome se gubi njegova individualnost. U tom smislu Kuberten odbacuje ideju o ličnom dostignuću, jedan od najvažnijih doprinosa modernog društva emancipaciji čoveka. Međunarodni sport služi da se u “mirnodopskim vremenima” izazove ratna psihoza, stvori osećanje “nacionalne ugroženosti” i na toj osnovi rasplamsa nacionalistička histerija – da bi se prikrio klasni antagonizam i nezadovoljstvo obespravljenih radnih slojeva usmerilo protiv drugih nacija. Formalnim pristupanjem olimpijskom pokretu zemlja članica objavljuje da je u ratnom stanju sa drugim zemljama članicama. Sa svakom nacijom, svedenom na “protivnika”, otvoren je poseban ratni račun, pri čemu “vraćanje dugova”, sa čime se raspiruje duh revanšizma, postaje jedan od osnovnih zadataka nacionalnih selekcija.
Što se tiče odnosa između modernih i antičkih olimpijskih igara, one su u svom izvornom smislu bile “sveto primirje” (ekheheiria) i kao takve privremeni prekid oružane borbe da bi se učesnici, kao predstavnici polisa, poklonili Zevsu, vrhovnom bogu svih Helena i bogu rata, i na taj način iskazali svoju rasnu pripadnost, superiornost i koherentnost u odnosu prema “varvarskim” narodima, ali i pridobili naklonost bogova u međusobnoj borbi polisa za dominaciju. Poput antičkih, moderne olimpijske igre ne predstavljaju obustavu rata između nacija (rasa) i uspostavljanje mira, već su svojevrsni ratnički turnir na kome se borba između nacija (rasa) ne vodi oružjem (koje je samo privremeno odloženo), nego telima sportista i kao takve su ritual iskazivanja pokornosti belicioznom duhu koji vlada svetom. (86) To što nema oružja ne isključuje pravo na nanošenje telesnih povreda, kao i borbu na život i smrt – što je bila karakteristika i antičkih olimpijskih igara. Otuda takav značaj ima simbolika muskularizma: umesto oružja, “nacionalna (ratnička) snaga” pojavljuje se u obliku mišićavih tela sportista i njihovog borilačkog karaktera koji dobija svoj izraz u “čvrstini” telesnog stava, disciplinovanom ponašanju, “odlučnom” pogledu i spremnosti da se da život za “nacionalne interese”. Olimpijski ceremonijal jasno govori o tome da se radi o ratu između nacija. Defile učesnika, zastave, uniforme, strojevi korak, pozdrav nadesno, vojni orkestar, taktovi koračnice – sve dobija simbolični karakter u okviru militarističke olimpijske ceremonije čiji je smisao obračun s pacifističkom svešću. Polaganje “olimpijske zakletve” (serment olimpiques) tipičan je militaristički ritual: sportisti se zaklinju da će se “časno boriti za svoju otadžbinu”, što znači da će poštovati utvrđena pravila koja su uslov opstanka poretka koji se temelji na “pravu jačega” i prirodnoj selekciji. Sama višegodišnja priprema za olimpijske igre, kojoj Kuberten pridaje poseban značaj, postaje priprema ne samo sportista, već čitave nacije za rat. Javnost se sistematski fanatizuje da bi nacionalistička histerija dospela do vrhunca u toku održavanja igara. Neposredni cilj modernih olimpijskih igara nije izazivanje oružanih sukoba, već stvaranje ratne psihoze čiji je osnovni smisao izazivanje neprestanog rata u glavama ljudi i uništavanje pacifističke svesti.
Moderni olimpizam sadrži u sebi dvostranost, kao oblik militarizovanja buržoazije i kao oblik pacifikovanja potlačenih, ali ne kao pojava sui generis, već u oba slučaja kao ekskluzivno političko sredstvo buržoazije za očuvanje uspostavljenog poretka. To su dva pojavna oblika, ili dva načina na koji vladajuća “elita” koristi olimpizam da bi sačuvala vlast. Ovo dvojstvo u Kubertenovoj koncepciji izvor je stalnih nesuglasica i zastranjivanja. Branioci Kubertena neprestano ponavljaju njegove “mirotvoračke” fraze “zaboravljajući” pri tom da njih Kuberten, poput nacista, upućuje “svetskoj mladeži” istovremeno dok se zalaže za upotrebu sporta kao prvorazrednog sredstva za razvoj borilačkog karaktera kod vladajuće “elite”. U izvornom smislu, za Kubertena međunarodni sport je rat između “civilizovanih” nacija za dominaciju i način njihove duhovne integracije radi kolonijalizovanja sveta. U tom kontekstu olimpijske igre su “sveto primirje” koje je upriličeno da bi se suparničke strane poklonile božanstvima koja vladaju svetom – nastojeći da pridobiju njihovu naklonost. Polazeći od britanskog kolonijalnog iskustva, Kuberten daje sportu karakter univerzalnog i globalnog političkog sredstva za pacifikovanje (depolitizovanje) kolonijalizovanih naroda. Kubertenova “Oda sportu” predstavlja tipičan primer “pacifističkog” pakovanja olimpizma. U poslednjoj strofi Kuberten piše: “O Sportu, ti si Mir! Ti kuješ veze sreće između ljudi spajajući ih u dubokom poštovanju za kontrolisanu, organizovanu i samodisciplinovanu snagu. Preko tebe, mladi celog sveta uče da jedni druge poštuju, i tako različitost nacionalnih osobenosti postaje izvor plemenitog i miroljubivog suparništva”. (87) Analizirajući efekte popularizovanja sporta među “urođenicima”, Kuberten dolazi do zaključka da sport može da igra “inteligentnu i efikasnu ulogu u kolonizovanju”, jer odvlači “urođenike” sa polja slobodarske borbe i vaspitava ih da poštuju društveni poredak u kome vladaju jači. (88) Rukovodeći se tom logikom Kuberten se, pogotovu u revolucionarno uzavreloj Evropi nakon Prvog svetskog rata, zalaže za proširenje sporta (kao i telesnog vežbanja) među radnicima da bi se radnici odvukli sa polja političke (klasne) na polje sportske borbe i na taj način se uspostavio “društveni mir”. (89) Sport, kao simbol poretka koji se temelji na vladavini jačih, postaje mehanizam putem koga se “mržnja koju siromašni gaje prema bogatima” (Kuberten) pretvara u poštovanje vladajuće klase od strane potčinjenih – i na taj način gubi klasnu posebnost. “To je cena koju mora da platimo”, konstatuje Kuberten, svestan da sama priroda sporta kao rata otvara mogućnost i potlačenima da baveći se sportom razviju osećanje grupne pripadnosti, grupne snage, borilačke (pobedničke) volje, što znači da iskoriste sport kao instituciju za klasno organizovanje i klasnu borbu protiv buržoazije. Olimpijske igre, kao sportsko takmičenje na kome imaju prava učešća pripadnici kolonijalizovanih naroda i “nižih društvenih slojeva”, rezultat je odnosa snaga između vladajuće “elite” i potlačenih i u tom smislu je iznuđen potez koji ima čisto političku, a ne humanističku ili kosmopolitsku dimenziju. (90) Ako je Kubertenu nešto strano, to je poredak u kome su uspostavljena pravila koja važe za sve podjednako. “Sportska republika” ima za Kubertena smisla samo dotle, dok je od koristi vladajućoj klasi u potčinjavanju radnih “masa”.
Prihvatanje međunarodnog sporta kao osnovnog oblika “uključivanja u međunarodnu zajednicu” podrazumeva prihvatanje poretka odnosa i vrednosti koji u sportu dobijaju svoj “čisti” izraz: tzv. fair-play se ne temelji na poštovanju čoveka, već na poštovanju poretka. Radi se o prihvatanju “prava” na nanošenje teških telesnih povreda i ubistva; o institucionalnoj degradaciji žene na biće “drugog reda”; o razvoju bespoštednog rivaliteta među decom i uništavanje osećanja solidarnosti; o uništavanju erotskog bića čoveka i nametanja dehumanizovanog i denaturalizovanog telesnog drila kao osnove “telesne kulture”; o uspostavljanju vaspitanja bez obrazovanja i obračunu s umom… U krajnjem, radi se o bespogovornom prihvatanju takvog načina života koji odgovara socijalno darvinističkom i progresističkom ustrojstvu sveta. Otuda je rizik smrti sastavni deo “sportske borbe”, a pravo ubiti legalni i legitimni sastojak “sportske igre”: pravo čoveka na život podređeno je pravu kapitalizma na opstanak. Zato Kuberten insistira na “viteškim tradicijama”: dvoboj na život i smrt ritualni je oblik prinošenja žrtve vladajućoj moći i način iskazivanja potpune potčinjenosti poretku. Kao kod Platona i Huizinge, i kod Kubertena čovek je samo “igračka bogova” i kao takav produžena ruka poretka koji putem dvoboja (rata) dokazuje da ima pravo da odlučuje o životu i smrti svojih podanika. Aristokratsko častoljublje i vlastoljublje, što znači potvrda pripadnosti vladajućoj “eliti” i iskazivanje bespogovorne lojalnosti uspostavljenom poretku, postaje način obračuna s čovekoljubljem i slobodoljubljem. Kuberten prezire ljubav čoveka prema čoveku (“bratstvo nije za čoveka nego za anđele”), ali veliča ljubav čoveka prema oružju koje simbolizuje vladajuću (ubilačku) moć i bezuslovnu pokornost čoveka toj moći. Ono što je za hrišćanina krst, to je za Kubertena mač. Da se ne radi o preterivanju govori i Kubertenov “pacifistički” stav koji je objavljen u zvaničnom olimpijskom glasilu “Revue olympique” 1913. godine: “Kontakt sa oružjem čini mladića čovekom. Divna tradicija koju su uspostavili Nemci i iz koje izvire svo viteštvo”. (91) Sposobnost i spremnost da ubije čoveka – najveća je ljudska vrlina! U ovome je izložena suština Kubertenove “pacifističke” pedagogije i olimpijskog “humanizma”.
Kuberten je blizak Heraklitovoj tezi da je rat “roditelj i car svemu” koji je “jedne učinio bogovima, druge ljudima, jedne robovima, druge slobodnima”. (92) Međutim, Heraklitova teza da je “rat opšta stvar”, kao i da se “sve rađa borbom i nužnošću”, (93) zajedno sa njegovom panta rei koja je utemeljena u dijalektici prirode, dovodi u pitanje “večni mir”, za koji se Kuberten zalaže, koji simbolizuje pozitivnu civilizaciju u kojoj je uspostavljena potpuna i konačna vlast buržoazije nad radnim “masama”, ženom i “nižim rasama”. Za Kubertena rat nije opšti i večni princip života kome je čovek beznadežno podređen, već je oruđe moćnih za ostvarivanje njihovih strateških interesa. Kuberten ne polazi od antičkog ili hrišćanskog, već od kapitalističkog kosmosa i ne preza da iskoristi prirodne sile i božansku moć kao sredstva za ostvarivanje političkih i ekonomskih ciljeva vladajuće “elite”. Samovolja buržoazije, koja se zasniva na razvoju nauke i tehnike koje su otuđene od čoveka i koje su sredstvo za njegovo porobljavanje, postaje totalizujuća moć koja realne i imaginarne sile pretvara u poluge “progresa”.
