Polazište Kontove teorije je društveno stanje koje karakteriše “duboka anarhija” (anarchie profonde), (3) koja proističe iz revolucionarnih previranja s kraja XVIII i s početka XIX veka, i nastojanje da se obezbedi stabilan razvoj kapitalizma. Ono što je nakon svega potrebno je pomirenje (sinteza) reda i progresa. Red postoji u društvu kada postoji stabilnost temeljnih principa i kada gotovo svi članovi društva imaju isto mišljenje. Po Kontu, takvo stanje postojalo je u feudalnom dobu tamo gde je vladalo katoličanstvo. Sledeći katoličke kontrarevolucionarne mislioce Bonala i De Mestra, Kont se obračunava s protestantizmom kao “negativnom ideologijom” (De Mestr) koja samo stvara intelektualnu anarhiju. Razvojem nauke o društvu, kao njegove duhovne okosnice, ljudi će opet misliti na isti način što će obezbediti stabilnost društva. Iz toga sledi da je pozitivno obrazovanje nužna osnova za uspostavljanje pozitivnog poretka. Kont smatra da je Francuska revolucija bila neophodna, jer se stari poredak temeljio na prevaziđenom teološkom znanju koje je razvojem nauke izgubilo vrednost. Revolucija sama po sebi nije pružila mogućnost za reorganizovanje društva, jer je bila “negativna” i “metafizička” po svojim zahtevima. Otuda sledi potreba da se stvori nova (pozitivna) religija i novo sveštenstvo koje će, poput katoličke crkve u srednjem veku, da ujedini društvo. (4) Pozitivno jednoumlje, koje je suprotno idejnom i političkom pluralizmu, osnov je Kontove političke koncepcije.
Kont nastoji da se obračuna s radikalizmom Francuske građanske revolucije tako što će, polazeći od promena koje je ona pokrenula, da ukroti njenu izvornu snagu i iskoristi je za učvršćivanje i razvoj novonastalog poretka. On želi da “pomiri” revolucionarni duh, koji je uklonio sa istorijske scene prevaziđeni “metafizički” stupanj razvoja istorije, sa novim “progresivnim” duhom “pobedničke buržoazije” (Enthoven) iz čega treba da proistekne stabilni razvoj kapitalizma i uspostavljanje pozitivnog kao konačnog stupnja u razvoju civilizacije. Iako Kuberten tvrdi da je ubrzani industrijski razvoj, koji je oduzeo smisao životu, polazište za njegovo nastojanje da ponudi olimpijsku filozofiju kao novu integrativnu duhovnu snagu društva, pravi razlog za to je težnja da se militarizuje francuska buržoazija i pokrene u nove kolonijalne pohode, kao i strah od sve snažnijeg radničkog pokreta i nove revolucionarne (komunističke) misli. Zastrašen Pariskom komunom i sve glasnijim revolucionarnim pokličima francuskog (i evropskog) proletarijata, Kubertenu ne pada na pamet da se “miri” sa revolucionarnim duhom koji otvara mogućnost za prevazilaženje klasnog društva, već nastoji da sa svojim “reformama” uništi klicu novum-a koji je stvoren u modernom društvu. U tom kontekstu njegova olimpijska ideja predstavlja obračun s emancipatorskim impulsima Kontovog pozitivizma. Kubertenova olimpijska doktrina i praksa odgovor su na mogućnost koju stvara revolucionarni radnički pokret za obračun s poretkom koji se temelji na privilegijama i za realizaciju ideja vodilja Francuske građanske revolucije. Buržuj za Kubertena nije samo branilac kapitalizma, već i privilegija bogataške “elite” koje je ona stekla u robovlasništvu i feudalizmu. Otuda su njegovi politički saveznici aristokratija i Katolička crkva – zakleti neprijatelji Francuske građanske revolucije i emancipatorskog nasleđa XIX veka; otuda je antički svet, u kome se demos još nije pojavio na političkoj sceni, ideal sveta kome treba težiti; otuda njegovo nastojanje da odnose između radnika i kapitalista svede na odnose između feudalaca i kmetova; otuda njegov zaključak o Francuskoj građanskoj revoluciji da se “samo forma promenila, suština je ostala ista”, kao i njegov stav da je feudalni poredak bio “demokratski”.
Borba između protivrečnosti uklonjena je kako iz Kontovog, tako i Kubertenovog društvenog poretka. Dominira “spontana harmonija” (Gurvič), a ne “integracija dijelova uz postojanje društvenih protivrječnosti”. (5) Kuberten kao dosledni socijalni profilaktičar ima holistički pristup društvu: ono postaje organska celina koja skladno funkcioniše. Nasuprot Sen-Simonu, Furijeu i Marksu, koji u sukobima između društvenih grupa (klasa) vide motor društvenog progresa, Kuberten, poput Konta i Spensera, smatra da politički sukobi ugrožavaju zdravlje društvenog organizma i usporavaju njegov (neminovni) napredak, i stoga nastoji da sve (pozitivne) društvene pojave dovede u organsko jedinstvo i ukloni one (negativne) koje ga ugrožavaju. Kuberten je odbacio borbu potlačenih za slobodu, jednakost i bratstvo – bez koje se ne može zamisliti istorija čovečanstva. Sukob je dozvoljen samo u kontekstu socijalno darvinističkog evolucionizma: borba za dominaciju i prirodna selekcija postaju temelj “usavršavanja” i “progresa” čovečanstva. To je ono što daje unutrašnju dinamiku “socijalnoj statici”. U osnovi Kubertenove koncepcije reda je “činjenica” da su “vladajuće klase” (aristokratija i buržoazija) uspostavile neprikosnovenu vlast nad radnicima i da je time okončana istorija klasnih borbi. Nije slučajno što je “pomirenje” jedan od ključnih pojmova koji je Kuberten usvojio od Konta, i od njega stvorio univerzalni princip njegove socijalne teorije. Kont u svojoj pozitivnoj filozofiji teži da pomiri nauku i religiju, kao i da uskladi ideale Francuske građanske revolucije sa kontrarevolucionarnom doktrinom svog vremena. Kuberten u “pomirenju” pronalazi čarobnu formulu koja treba da “pomiri” staro i novo, katoličanstvo sa modernim olimpijskim paganizmom, radnike sa gazdama, ženu sa pater familias-om, “niže rase” sa kolonijalnim gospodarima – da bi se uspostavio društveni mir i omogućila ekspanzija kapitalizma.
Kont polazi od Aristotelove teze da je čovek zoon politikon. Za razliku od Rusoovog “društvenog ugovora” po kome je društvo rezultat međusobnog dogovora ljudi, za Konta “socijabilitet socijalnog reda počiva na spontanom nagonu ljudi” – “društvenost rezultira spontano iz same ljudske prirode”. (6) Kuberten odbacuje Aristotelovo shvatanje čoveka kao političkog bića, Rusoov contrat social, kao i Kontovu teoriju. Čovek je gramziva životinja, a društvo je rezultat prirodne evolucije i kao takvo predstavlja najviši oblik organizovanja životinjskog sveta, pri čemu je “pravo jačega” vladajuća integrativna moć društva. Struktura društva odgovara strukturi životinjskog sveta: na jednoj strani su zveri (“gospodarska rasa”), a na drugoj preživari (“radne mase”). “Odnosi” između “gospodarske rase” i radnih “masa” odgovaraju odnosima koji su uspostavljeni između grabljivica i preživara i koji su uslovljeni načinom na koji zveri obezbeđuju svoj opstanak: “prirodno pravo” zveri da proždiru bijoljede postaje “prirodno pravo” moćnih da pljačkaju i ubijaju radnike i pripadnike “nižih rasa”. Otuda Kuberten stvara utisak o genetskoj predodređenosti bele rase, otelotvorene u zapadno-evropskoj buržoaziji, da vlada svetom i govori o “gospodarskoj rasi”, a ne o gospodarskoj klasi, koja je tokom evolucije (borbe za opstanak) stekla osobenosti koje je čine “superiornom” u odnosu prema drugim rasama. Interesantno je da se i Kont u svom kasnijem delu “Sistem pozitivne politike” poziva na “prirodni red”: “Sami materijalni interesi, koje moralna snaga treba da pretresa s političkom moći, upravljeni su dvjema općim principima koji proizlaze iz točnog procjenjivanja prirodnog reda. S jedne strane, muškarac treba da hrani ženu, s druge strane aktivna klasa treba da hrani kontemplativnu klasu.” (7)
Prema Kontu, “industrijska revolucija” predstavlja “glavnu neophodnu bazu velikog pokreta elementarnog razvoja koji je dosad karakterizirao moderno društvo”. (8) On priznaje “neposredni utjecaj industrijske revolucije na promjenu socijalnih pojava i na oblikovanje novog filozofskog načina mišljenja” (9) i “sagledava značenje pođele rada za stvaranje kooperacije među ljudima”. (10) “Iako Comte,” tvrdi Fiamengo, “nije elementu pođele rada posvetio više pažnje u svome dijelu ni ulazio u analizu društvene pođele rada, vezivanje pojmova kooperacije, društvenog solidariteta i socijabiliteta, koje on vidno razlikuje od porodice kao unije, zasnovane na elementima osjećajnosti i simpatije, te konačno sagledavanje značenja pođele rada za obuhvatanje čitave ljudske vrste u jedinstveni socijalni organizam, predstavlja bez sumnje smionu participaciju ideja koje su donekle bile zajedničke teoretičarima njegove epohe, a osobito Marxu i Engelsu.” (11) Kuberten se oslanja na industrijski razvoj, ali nastoji da ga instrumentalizuje i na taj način spreči neposredan uticaj industrijske revolucije na društvena zbivanja, što znači realizaciju emancipatorskih mogućnosti koje industrijalizacija stvara. On je u potpunosti obezvredio rad i to ne samo kao način stvaranja društvenih dobara i obezbeđivanja egzistencije; kao način ovladavanja prirodnim zakonima i razvoja produktivističkih ljudskih moći, već i kao faktor koji uslovljava društveno strukturiranje. Za razliku od Konta koji je sagledao značenje podele rada “za obuhvatanje čitave ljudske vrste u jedinstveni socijalni organizam” i koji sa društvenom podelom rada povezuje pojmove “kooperacije, društvenog solidariteta i simpatije”, (12) Kuberten svodi društvo na biološku zajednicu u kojoj je tiranska moć vladajuće bogataške “elite” neprikosnovena integrišuća moć.
Kontov projekt stvaranja pozitivnog jednoumlja putem apsolutizovanog i sistematizovanog pozitivnog naučnog znanja doživeo je neuspeh. Jer, ne radi se samo o tome da se stvori nova misao koja će duhovno da integriše pripadnike vladajuće klase, već i o tome da, ukoliko se želi postići “socijalni mir”, ona bude “prihvatljiva” za “radne mase” koje su glavni “remetilački faktor” u društvu. I Kubertenov olimpizam u svom izvornom smislu teži da bude integrativna duhovna snaga buržoazije. Međutim, on dobija pravu vrednost tek onda kada postaje jedan od najvažnijih oblika integracije potlačenih u duhovnu orbitu kapitalizma. Postajanjem sporta, kao otelotvorenja osnovnih principa kapitalizma u čistom obliku, osnovnom i “najjeftinijom” (Kuberten) duhovnom hranom za “mase”, stvorena je mogućnost za realizovanje osnovne intencije Kontovog pozitivizma o uspostavljanju pozitivnog jednoumlja koje po svojoj prirodi odgovara srednjovekovnom hrišćanstvu (katoličanstvu). Pri tome, umesto apsolutizovanog i sistematizovanog pozitivnog znanja, aktiviranje masa na temelju principa bellum omnium contra omnes i uklanjanje uma postaje osnovni način obračuna s kritičkim odnosom prema postojećem svetu. Umesto Kontovog pokušaja neposrednog proizvođenja pozitivnog jednoumlja putem apsolutizovanog pozitivnog znanja, kod Kubertena prvenstvo ima stvaranje pozitivnog karaktera: sport kao neumni agonalni telesni aktivizam, koji je otelotvorenje vladajućeg socijalno darvinističkog i progresističkog duha, predstavlja osnov stvaranja pozitivnog karaktera na kome se “spontano” razvija odgovarajuća pozitivna svest. Kont je stvorio pozitivnu filozofiju; Kuberten je pronašao način da je oživotvori.
