Kuberten se ne koristi induktivnim metodom, kao što to čini Bekon, već polazi od zadatog političkog cilja i u tom kontekstu vrši odabir činjenica, daje im takvo tumačenje i dolazi do takvih zaključaka koji treba da omoguće njegovo ostvarenje. Pri tome, Kuberten se ne služi metodima koji pružaju mogućnost empirijske proverljivosti i racionalnog dokazivanja, već svoje misli izlaže u obliku svojevrsnih propovedi sa kojima pokušava da prodre u podsvest ljudi i “iz dubine duše” ih pridobije za svoje ciljeve. On se ne obraća javnosti kao naučnik, već kao Mesija koji treba da realizuje “svetu misiju”: da se zauvek obračuna sa slobodarskim dostojanstvom i slobodarskom borbom potlačenih. Kuberten ne teži stvaranju razumnih ljudi koji su u stanju da samostalno donose sudove, već sekte odanih sledbenika koji bespogovorno izvršavaju ono što se od njih traži. Zbog toga on sa svojom “utilitarnom pedagogijom” pre svega nastoji da vaspita čoveka i na taj način stvori karakter lojalnog i upotrebljivog podanika, a zatim da mu nakalemi odgovarajuću pozitivnu svest. Ne razvoj naučne, već stvaranje fanatične religiozne svesti osnovni je smisao Kubertenove dogmatike. Otuda su iracionalizam i mistika glavne karakteristike Kubertenove olimpijske retorike i prakse. Olimpijska doktrina nastoji ne samo da potisne um, već otvara put za njegovo razaranje: fanatizam i idiotizam krajnji su rezultat olimpijskog iracionalizma.
Kuberten koristi olimpijski spektakl da bi zaslepio čoveka, blokiranjem sposobnosti za rasuđivanje, i na taj način ga uvukao u duhovnu orbitu postojećeg sveta. “Crkva ili vašar” – vapi Kuberten suprotstavljajući se profesionalizaciji sportista koja preti da obezvredi religio athletae, glavni simbol olimpijske religioznosti, i trivijalizuje olimpijsku misteriju. Kubertenu odbacuje logiku panem et circences i opredeljuje se za princip hleba i paganističkih svetkovina, imajući za uzor “velike svetske izložbe” i pompezne manifestacije monarhije koje su imale za cilj izazivanje divljenja potlačenih prema vladajućem poretku. Spektakularna olimpijska ceremonija postaje mitološka slika “srećnog sveta” u trenutku njegove posvećenosti duhu koji vlada svetom. Umesto naivne razdraganosti, na Kubertenovim olimpijskim igrama dominira fanatična posvećenost vladajućem duhu; umesto “ljubavi prema bogu”, dominira “ljubav” prema postojećem svetu. I pored toga što nastoji da se u svojim kasnijim spisima približi nacistima, Kuberten ne teži da putem mitova iz prošlosti izgradi “kolektivno nesvesno” (Jung) u mračnim lavirintima podsvesti. Vođen principom savoir pour prevoir, prevoir pour agir Kuberten vodi računa da ide dotle dok može da drži stvari pod kontrolom i instrumentalizuje ih radi postizanja političkih ciljeva. Nesvesno je, u svakom slučaju, glavni Kubertenov saveznik u stvaranju pozitivnog čoveka, a sport i telesni dril su osnovni načini da se to postigne. Otuda Kuberten u njegovoj “utilitarnoj pedagogiji” insistira na vaspitanju bez obrazovanja. On nastoji da ukloni dvojnost u čoveku koja se rezultuje “sukobljavanjem dveju namera”. (43) Neprotivrečnost čovekove ličnosti zasniva se na sublimišućem aktivizmu u kome potisnuto dobija mogućnost potpune realizacije. Kubertenov pozitivni čovek u punom je jedinstvu sa sobom jer je u potpunosti potčinjen, kroz osvajačko-tlačiteljski aktivizam, duhu “progresa”.
Kuberten nije mistik. Moderni olimpijski misticizam ima instrumentalni karakter i kao takav je sredstvo vladajuće oligarhije za uspostavljanje vlasti nad “masama”. On je utemeljen u pozitivnom umu koji je usvojio sve one rezultate moderne misli (modernog racionalizma) koji mogu da posluže u stvaranju pozitivnog čoveka i pozitivnog društva. Mistika nije izraz misterije života kojoj je čovek u antici bio u potpunosti podređen, već postaje sredstvo za mistifikaciju vladajućeg duha kapitalizma. Ona nije sastavni deo olimpijske misterije, kao što je to bilo u antici, već je tehničko sredstvo za “proizvođenje” olimpijskog spektakla: olimpizam postaje jedno od krivih ogledala kapitalizma koje njegovom liku daje misteriozni oreol. Osnovna uloga članova MOK-a, kao vrhovnih olimpijskih sveštenika, je da putem olimpijskih igara i olimpijske mitomanije vladajućem duhu kapitalizma daju karakter “najdublje misterije”, što znači neprikosnovene i nedodirljive sile kojoj je u potpunosti podređeno biće i sudbina čoveka. Ne mistične religiozne ceremonije, nego velike ekonomske svetske izložbe, kao spektakularna demonstracija progresističke i ekspanzionističke moći kapitalizma, predstavljaju uzor za Kubertenove olimpijske igre. One ne simbolizuju zatvorenost i konačnost antičkog kosmosa, već “beskrajnu otvorenost” kapitalističkog univerzuma. Pored toga, nabrekli mišići olimpijaca ne demonstriraju snagu ljudskog duha, već ekspanzionističku snagu kapitala. Kuberten je bio izričito protiv profesionalizovanja sporta i komercijalizovanja olimpijskih igara, jer je shvatio da to neminovno dovodi do banalizovanja olimpijske misterije i do uništenja njenog religioznog duha.
Poput Huizinge i drugih građanskih teoretičara, Kuberten pokušava da sačuva kapitalizam instrumentalizovanjem iracionalizma čime će se onemogućiti stvaranje racionalne alternative kapitalizmu kao iracionalnom (anti-slobodarskom i anti-egzistencijalnom) poretku. Olimpizam postaje najviši i najefikasniji oblik instrumentalizovanja iracionalizma, a obezduhovljeni i operacionalizovani razum postaje njegovo glavno oruđe. Osnovna uloga Međunarodnog olimpijskog komiteta je da “posreduje” između kapitalizma i čoveka i da putem olimpijske mistike i mitologije uništi umni odnosa čoveka prema svetu i njegovu kritičko-vizionarsku svest. Nesposobnost da uoči razliku između mita i stvarnosti, kao i između istorijskih činjenica i slike “prošlosti” koja se želi nametnuti, predstavlja jednu od najvažnijih odlika Kubertenovog pozitivnog čoveka koja ga približava antičkom čoveku. Mistifikovanje i mitologizovanje postojećeg sveta i uništavanje uma dve su strane olimpijskog pozitivizma.
U nastojanju da ovlada čovekom Kuberten ne može da se osloni na njegov strah od prirodnih sila. U modernom dobu nauka predstavlja “pobedu” čoveka nad prirodnim silama – osnovnim izvorom antičke misterije i obogotvorenja prirode (života). Kuberten nastoji da liši čoveka te baštine uviđajući da oslobađanje od robovanja prirodi postaje objektivna mogućnost za oslobađanje od robovanja otuđenim centrima društvene moći, i nastoji da “pobedu” čoveka nad prirodnim silama pretvori u pobedu buržoazije nad radnicima. Kuberten se obračunava s demistifikatorskom moći nauke da bi je (zlo)upotrebio da mistifikuje vladajući duh kapitalizma. Nauka postaje sredstvo za proizvođenje savremene olimpijske misterije u vidu olimpijskog spektakla sa kojom treba obogotvoriti vladajuće principe kapitalizma i izazvati strahopoštovanje prema njima. Umesto antičkog jedinstva života i misterije, uspostavljena je politička manipulacija vladajuće “elite” koja pokušava, korišćenjem nauke, da prekrije “misterioznim” olimpijskim velom primitivnu (ovozemaljsku) moć kapitala i da prodre u podsvest ljudi. Olimpizam postaje sredstvo za mistifikovanje sveta u kome su stvaralačke moći čoveka pobedile mistične “nadljudske sile”. Sprečavanje da čovek razvijajući proizvodne snage i svoje stvaralačke moći menja i društvene odnose i svoj (potčinjeni) položaj u društvu, odnosno, da stekne samosvest kao stvaralac društvenih dobara i sposobnost da preuzme upravljanje društvenim procesima od parazitskih klasa u svoje ruke, je ono sa čim Kuberten po svaku cenu nastoji da se obračuna. Zbog toga on sa takvom revnošću nastoji da preseče emancipatorske istorijske korene: uništavanje samosvesti čoveka kao univerzalnog stvaralačkog bića slobode predstavlja najvažniji zadatak Kubertenove “utilitarne pedagogije”.
Kapitalizmu je stran antički (kao i srednjovekovni) kosmos i njegov mysterion. “Misterija” kapitalizma ne proističe iz života u kome dominiraju prirodne sile koje dobijaju božanski i na taj način sudbinski karakter, već iz života u kome vladaju iracionalni i neuhvatljivi zakoni tržišta (berza kao stecište misterioznih sila, kao savremena Pitijina pećina), i odgovarajuća institucionalizovana javna sfera, koji su postali zakoni kapitalističkog kosmosa i kao takvi sudbinska moć koja se isprečila između čoveka i života. Zadatak modernog olimpijskog paganizma je da tu moć predstavi u sjaju božanske svetlosti i na taj način sakrije njen klasni karakter i ovozemaljsku ranjivost (prolaznost). Olimpijske igre nisu kruna misterije življenja sa kojom se čovek svakodnevno susreće, već svojevrsna hipnotička seansa koja se pojavljuje u obliku “spektakla” koji treba da zaseni čoveka i spreči ga da postane svestan svojih moći. Imajući u vidu olimpijsku ceremoniju i značaj koji joj Kuberten pridaje, postaje očigledno da mistika, a ne razum, predstavlja pupčanu vrpcu koja spaja Kubertenovog čoveka (građanina) sa postojećim svetom. Savremena olimpijska svetkovina postaje oplodnja čoveka duhom kapitalizma i stvaranje pozitivnog čoveka.
Kod Kubertena je evolucija, koja je otelotvorena u kapitalističkom progresu, nosilac olimpijske misterije. U njoj se stvara i razvija mistifikovana sila koja se pojavljuje u obliku “borbe svih protiv svih” i zakona prirodne selekcije. Čovek se razvojem svoje osvajačko-tlačiteljske moći utapa u evoluciju što se simbolično izražava u eksplozivnoj mišićnoj snazi koja je otelotvorenje razvojne snage evolucije (progresa). Poput antike, prave stvari se dešavaju u sferi koja prethodi čoveku, koja ga je stvorila i kojoj je beznadežno podređen. Budući da je čovek po svojoj prirodi “lenja životinja”, Kuberten je morao da izmisli neku dodatnu moć koja pruža mogućnost da čovek “prevaziđe” svoju nasleđenu “lenju” životinjsku prirodu, a koja mu ne pruža mogućnost da se kritičko-menjalački odnosi prema postojećem svetu. On poziva u pomoć “besmrtni duh antike” koji postaje žezlo u kome je koncentrisana aktivistička (osvajačko-tlačiteljska) moć evolucije koja treba da sa svojom svetlošću oplodi “lenju” životinjsku prirodu čoveka (buržuja) iz čega treba da se rodi “pozitivni čovek”.
U završnim rečima na zatvaranju nacističkih Olimpijskih igara Kuberten konstatuje da je “razumevanje” na olimpijskim igrama “snažnije nego sama smrt” (44) i na taj način ukazuje na jedan od osnovnih momenata u stvaranju olimpijske misterije: olimpijske igre simbolizuju ponovno rađanje životne snage kapitalizma i kontinuitet životnog ciklusa, sa kojim se potvrđuje sposobnost večnog samoreprodukovanja postojećeg sveta, i kao takve su “festival proleća” i “mladosti”. “Sveti ritam” olimpijada postaje simboličan izraz neraskidivog lanca rađanja i umiranja kome je čovek fatalno podređen. Spremnost na smrt predstavlja iskazivanje potpune pokornosti čoveka vladajućem poretku koji se zasniva na prirodnoj selekciji koja se kao sudbinska moć pojavljuje u obliku olimpijskog kulta i postaje sredstvo za duhovno oplođenje čoveka. Olimpijske igre simbolizuju konačno “pomirenje” (Kont) čoveka sa postojećim svetom.
Razvoj kapitalizma doveo je do potpunog trivijalizovanja olimpijske misterije: “mitologija je prešla u profanost.” (45) Desilo se ono sa čim je Kuberten bio suočen od samih početaka olimpijskih igara: umesto “crkve” olimpijske igre su postale “cirkus”, a umesto simboličnog otelotvorenja “progresivnog” duha kapitalizma sportisti su postali “cirkuski gladijatori”. Kuberten se od početka prihvatio jalovog posla: pokušao je da spase olimpijske igre, kao najvišu religioznu ceremoniju posvećenu veličanju kapitalizma – od samog kapitalizma. Kubertenova olimpijska ideja završila je na oltaru boga novca. Ipak, sačuvalo se ono glavno: olimpijske igre bile su i ostale giljotina – osavremenjivanje prokrustovog metoda sakaćenja – za slobodarski duh.
